In Duitsland zijn de feestdagen anders geregeld dan in Nederland. Duitsland heeft nationale feestdagen zoals Nieuwjaar en de Dag van de Duitse Eenheid, maar veel feestdagen zijn vastgesteld op deelstaatniveau. Dit maakt het systeem van feestdagen in Duitsland verwarrend voor Nederlanders die gewend zijn aan een vast aantal feestdagen voor het hele land. In dit artikel leggen we uit hoe het Duitse systeem werkt en welke feestdagen er in welk deel van Duitsland zijn.
Verschillen tussen feestdagen in Duitsland en Nederland
In Nederland, net als in veel andere landen, is er een systeem van nationaal uniforme feestdagen. In Duitsland worden de feestdagen echter per deelstaat vastgesteld. Dit betekent dat er regionale verschillen zijn met betrekking tot wanneer scholen, winkels en bedrijven geopend zijn. Bovendien zijn sommige religieuze feestdagen in Duitsland door de overheid vastgestelde feestdagen, wat in Nederland niet het geval is. Daarnaast zijn er een aantal specifieke regio's die aangemerkt zijn als feestdagen voor hun unieke culturele en historische feestdagen. Beieren en Baden-Württemberg hebben bijvoorbeeld een aantal katholieke feestdagen, terwijl Saksen en Thüringen juist protestantse feestdagen vieren.
Belangrijke feestdagen in Duitsland
Het aantal wettelijke feestdagen in Duitsland varieert per deelstaat en ligt tussen de 9 en 14 dagen per jaar. Gemiddeld hebben Duitse medewerkers 10 tot 12 feestdagen, terwijl dit in Nederland doorgaans 8 tot 9 feestdagen zijn. In Beieren en Baden-Württemberg hebben werknemers bijvoorbeeld meer vrije dagen vergeleken met hun collega's in bijvoorbeeld Sleeswijk-Holstein.
Hier is een tabel met een overzicht van alle Duitse feestdagen per deelstaat:
Datum | Feestdag | Deelstaten waar het geldt |
1 januari | Nieuwjaarsdag (Neujahrstag) | Alle deelstaten |
6 januari | Driekoningen (Heilige Drei Könige) | Baden-Württemberg, Beieren, Saksen-Anhalt |
Goede Vrijdag | Karfreitag | Alle deelstaten |
Paasmaandag | Ostermontag | Alle deelstaten |
1 mei | Dag van de Arbeid (Tag der Arbeit) | Alle deelstaten |
Hemelvaartsdag | Christi Himmelfahrt | Alle deelstaten |
Pinkstermaandag | Pfingstmontag | Alle deelstaten |
15 augustus | Maria Hemelvaart (Mariä Himmelfahrt) | Beieren (gedeeltelijk), Saarland |
3 oktober | Dag van de Duitse Eenheid (Tag der Deutschen Einheit) | Alle deelstaten |
31 oktober | Hervormingsdag (Reformationstag) | Brandenburg, Bremen, Hamburg, Mecklenburg-Voor-Pommeren, Nedersaksen, Saksen, Saksen-Anhalt, Sleeswijk-Holstein, Thüringen |
1 november | Allerheiligen (Allerheiligen) | Baden-Württemberg, Beieren, Noordrijn-Westfalen, Rijnland-Palts, Saarland |
18 november (2024) | Boetedag en Biddag (Buß- und Bettag) | Alleen in Saksen |
25 december | Eerste Kerstdag (Erster Weihnachtstag) | Alle deelstaten |
26 december | Tweede Kerstdag (Zweiter Weihnachtstag) | Alle deelstaten |
Wat is de juridische situatie met betrekking tot het werken op feestdagen?
In Duitsland zijn openbare feestdagen wettelijke rustdagen, wat betekent dat werknemers in het algemeen recht hebben op een vrije dag als de feestdag in hun staat wordt erkend. Werkgevers mogen op deze dagen geen werk van werknemers eisen, behalve in sectoren waar dit nodig is, zoals bijvoorbeeld de gezondheidszorg, horeca of openbaar vervoer. Als een feestdag op een werkdag valt, behoudt de werknemer het recht om betaald te worden, zelfs als hij met verlof is. Dit is vastgelegd in het Lohnfortzahlungsgesetz (wet op loondoorbetaling tijdens ziekte). Dit geldt alleen als de werknemer anders op die dag zou hebben gewerkt. Voor parttime werknemers betekent dit dat ze alleen betaald worden als de feestdag op hun werkdag valt.
In sommige sectoren zoals ziekenhuizen, politie, energiebedrijven en horeca, is werken op openbare feestdagen toegestaan. Werknemers die tijdens een openbare feestdag werken, ontvangen een Feiertagszuschlag, een toeslag boven op hun gewone loon. Deze toeslag is geen wettelijke vereiste, maar wordt meestal vastgelegd in de arbeidsovereenkomst of een cao. Openbare feestdagen tellen niet mee voor het recht op betaald verlof. Dit geldt bijvoorbeeld voor iemand die een week vakantie neemt waarin een feestdag valt, en daardoor effectief maar vier verlofdagen gebruikt.
Omdat sommige feestdagen alleen in bepaalde deelstaten gelden, kan het voorkomen dat een werknemer in deelstaat A een vrije dag heeft, terwijl een collega in deelstaat B moet werken. Wanneer een bedrijf in meerdere deelstaten opereert, kan dit leiden tot logistieke uitdagingen. Werkgevers kiezen er soms voor om hun medewerkers op andere dagen thuis te laten werken, wanneer in een deelstaat een feestdag is. In tegenstelling tot veel andere landen wordt in Duitsland op feestdagen die op een zaterdag of zondag vallen, geen extra vrije dag op een andere dag toegekend. Wanneer Kerst of de Dag van de Duitse Eenheid in zo’n weekend valt, hebben de werknemers dus pech.
Wat betekent dit voor Nederlandse bedrijven?
Duitse feestdagen kunnen vaak behoorlijk verwarrend zijn voor Nederlandse bedrijven die werknemers in Duitsland hebben. Om je te helpen de situatie en de gevolgen voor je bedrijf te begrijpen, hebben we een lijst met de belangrijkste punten samengesteld:
Operationeel: Zakendoen tijdens sommige feestdagen vereist aanpassingen, met name in delen van de detailhandel en de dienstensector. Veel bedrijven zijn genoodzaakt hun openingstijden te wijzigen of tijdelijk hun winkels te sluiten. Dit vereist een zorgvuldige planning om ervoor te zorgen dat het bedrijf operationeel blijft.
Personeel: Voor bedrijven die tijdens feestdagen open willen blijven, is een zorgvuldig doordachte personeelsplanning van cruciaal belang. Medewerkers moeten zo worden ingepland dat er voldoende personeel aanwezig is, terwijl ook wordt gegarandeerd dat werknemers voldoende rust en tijd vrij krijgen.
Financieel: Werkgevers hebben tevens een financiële verplichting. Werknemers die hun diensten op de feestdag verlenen moeten namelijk passend beloond worden, wat betekent dat zij een passende betaling moeten ontvangen zoals overeengekomen in de arbeidsovereenkomst en in de cao. Voorbeelden van passende tegemoetkomingen zijn een salarismultiplicator voor de desbetreffende dag van 1.5 of vakantiedagen ter compensatie.
Tot slot
Concluderend kunnen we zeggen dat het Duitse feestdagstelsel sterk afwijkt van het Nederlandse omdat de wettelijke feestdagen niet nationaal maar op deelstaatniveau geregeld zijn. Werkgevers moeten daarom goed plannen en rekening houden met verschillen in verkoop-, personeel- en financieel beleid. Ondernemingen die in Duitsland zakendoen, doen er verstandig aan om rekening te houden met de lokale cultuur en het beleid ten aanzien van het opnemen van vakantiedagen hierop af te stemmen. In ons artikel over Vakantiedagen in Duitsland vind je nog meer feiten over de Duitse arbeidsmarkt en de eisen van Duitse werknemers.