Wanneer je Duitse werknemers rekruteert, kan het lastig zijn het opleidingsniveau van je kandidaten te bepalen. Bij Gateway to Germany weten we hier alles van. Daarom hebben we de belangrijkste Duitse opleidingen en diploma’s voor jou op een rijtje gezet. Zo kun je Duitse CV's in de toekomst een stuk makkelijker scannen en vind je sneller de optimale kandidaat voor jouw volgende stappen in Duitsland.
Opleidingsniveau in Duitsland: Waar het allemaal begint
Laten we bij het begin beginnen: in Nederland zijn kinderen vanaf 5 jaar leerplichtig. In Duitsland beginnen ze daar iets later mee, namelijk in het jaar waarin het kind 6 wordt en naar de lagere school (Grundschule) gaat. Echter gaat in beide landen hier meestal een niet-verplichte voor- en vroegschoolse educatie aan vooraf. In Duitsland is dat de Kindergarten en die kun je vergelijken met het kinderdagverblijf in Nederland. De meeste kinderen starten hun schoolcarrière in beide landen dus als ze rond de 3 jaar oud zijn.
Schooldiploma's
Na de basisschool wordt de vervolgeducatie zowel in Nederland als in Duitsland opgesplitst in verschillende opleidingsniveaus. In Duitsland gebeurt dat al vanaf het 10e jaar, terwijl kinderen in Nederland pas vanaf hun 12e naar de middelbare school gaan. In Duitsland zijn er na het basisonderwijs 3 opleidingsniveaus te onderscheiden, die inhoudelijk echter wel verschillen met Nederland:
De Hauptschule (= vmbo-basis en vmbo-kader) bereidt leerlingen voor op een beroepsopleiding. Na het afstuderen zijn er een aantal (ingewikkelde) mogelijkheden om door te stromen naar een hoger niveau en alsnog toegang te krijgen tot een (gespecialiseerde) hogere vakschool.
De Realschule is vergelijkbaar met de vmbo-tl in Nederland en wordt afgesloten met een mittlerer Schulabschluss. Daarmee kun je een beroepsopleiding volgen, instromen in het middelbaar ambtenarentraject of (gespecialiseerde) hogere vakscholen bezoeken. Ook kun je doorstromen naar de gymnasiale Oberstufe om alsnog je Abitur te halen.
Het Gymnasium (combinatie van havo en vwo) dient als opleiding voor het hoger onderwijs en wordt afgesloten met het Abitur. Het Abitur geeft je in alle Duitse deelstaten toegang tot alle hoger onderwijsinstellingen.
Hoger onderwijs
Na het afronden van de verplichte schooltijd heb je in Duitsland – vergelijkbaar met Nederland – een aantal mogelijkheden:
opgeleid worden binnen een bedrijf of een duale beroepsopleiding volgen
een exclusief schoolse opleiding volgen (bijv. aan een hogeschool of vakschool); of
gaan studeren aan een universiteit.
Beroepsopleidingen
Beroepsopleidingen worden in Duitsland grotendeels duaal gegeven de leerling volgt dan bij een bedrijf het praktische deel van de opleiding en gaat daarnaast naar de vakschool, waar het theoretische deel van de opleiding plaatsvindt. Voor een duale beroepsopleiding bezoek je een Berufsschule die gespecialiseerd is in jouw vakgebied. Met voldoende goede cijfers kun je daar de Fachhochschulreife – ook wel Fachabitur genoemd – behalen, die je het recht geeft om aan een hogeschool te gaan studeren.
Berufsakademie
Ook op de Berufsakademie – vergelijkbaar met de havo in Nederland – kun je praktijkgericht studeren; je werkt en leert tegelijk in een duaal systeem. Om tot de Berufsakademie te worden toegelaten, moet je over een leer- of stagecontract bij een bedrijf en een vakgerelateerde of algemene Hochschulreife beschikken. Die laatste behaal je dus óf op het Gymnasium óf bij een gespecialiseerde Berufsschule.
Na het afronden van de Berufsakademie verkrijg je een door de staat erkend diploma, een zogenaamde staatliche Abschlussbezeichnung, die je in een CV kunt herkennen aan de toevoeging ‘Diplom- … (BA)’ of ‘Staatlich geprüfte(r)’.-Als je bijvoorbeeld ‘Diplom–Ingenieur (BA)’ ziet staan, weet je dat deze kandidaat de Berufsakademie heeft afgerond.
Hogeschool
In Duitsland kun je met een Hochschulreife, net als in Nederland, zowel aan een Universiteit als aan een Fachhochschule (hogeschool in Nederland of University of Applied Sciences in het Engels) studeren. Het onderwijs aan de hogeschool heeft een toepassingsgerichte benadering met een wetenschappelijke basis en is vergelijkbaar met een hbo-opleiding in Nederland. Het studieprogramma van de Fachhochschule omvat minimaal één verplicht praktijksemester en verschilt daarmee van een universitaire opleiding.
De Fachhochschule sluit je met een bachelor- of een masterdiploma af. Vóór de omschakeling naar het bachelor- en mastersysteem werd er nog onderscheid gemaakt tussen universitaire en FH-diploma’s, door een “(FH)” achter het diploma te plaatsen als de graad aan een hogeschool was behaald. Tegenwoordig is er echter geen verschil meer tussen universiteit en hogeschool en de graden worden hetzelfde gewaardeerd.
Academische studie
Academische studies (wetenschappelijk onderwijs) aan een universiteit zijn gericht op – je verwacht het niet – de wetenschap. Dit betekent dat er veel nadruk wordt gelegd op onderwijs en onderzoek, en de inhoud van de studie is grotendeels theoretisch. Ook al vereisen sommige studieprogramma’s een verplichte stage, bij universitaire opleidingen is dit niet vanzelfsprekend. Een academische studie rond je dankzij Bologna, zowel in Duitsland als in Nederland, af met een bachelor- of masterdiploma. Vóór de Bologna-hervorming heette een universitaire graad in Duitsland overigens een ‘Diplom-’ of ‘Magister’-graad.
Klaar om Duitse werknemers aan te nemen?
Met behulp van dit overzicht van de verschillende Opleidingsniveaus in Duitsland en de belangrijkste Duitse diploma’s kun je alvast het opleidingsniveau van je kandidaten inschatten. Alleen kan het door de krappe arbeidsmarkt alsnog best lastig zijn om de juiste medewerker te vinden die in staat is om jouw plannen voor Duitsland te realiseren. Een doelgerichte aanpak voor recruitment in Duitsland is daarom belangrijk. Gateway to Germany ondersteunt al 20 jaar ambitieuze bedrijven bij o.a. de recruitment voor het uitbreiden naar Duitsland. Ook begeleiden wij bedrijven bij het oprichten van een Duitse GmbH en het opstellen van een Duits arbeidscontract. Meer informatie? Neem dan contact op via 030 252 6640 of vul ons contactformulier in.
Deze tekst is in samenwerking met schrijfster en vertaalster Simone Sollberger ontstaan.